Natuurlijk koken: Zwarte Braam


Ook in de late lente komen we meer dan anders naar buiten, de mooie vrije natuur in. Waarom dan niet het aangename aan het nuttige koppelen en aan de kook gaan met de plantjes die momenteel volop te vinden zijn?

Maar er is een maar….

Alvorens te gaan plukken zijn er enkele regels die je zeker in acht moet nemen:

  1. Pluk zoveel als mogelijk in je tuin of in een veilige omgeving.
  2. Pluk nooit langs een weg waar autoverkeer is. Deze planten bevatten een grote hoeveelheid lood en fijnstof. Ook niet in de omgeving waar landbouwers hun akkers bemesten of besproeien.
  3. Pluk alleen als je zeker bent van de plant die je gaat plukken. Bij twijfel neem dan een foto en zoek het op via waarnemingen.be. Hou het steeds veilig, breng je gezondheid en die van anderen niet in gevaar.
  4. Was en droog de planten steeds grondig alvorens te bereiden

Zwarte braam

Is een inheemse plant die met name langs bosranden voorkomt. De plant is een heester die 2 tot 6 m hoog kan wordt. Elk jaar worden nieuwe stengels gevormd, alleen de twee jarige stengels dragen vrucht, waarna ze afsterven. De bloei is van eind mei tot september en de bestuiving vindt plaats door insecten, met name bijen en hommels. Er zijn vruchten vanaf augustus.


De braam is door zijn stekels redelijk beschermd tegen de vraat van grote grazers.

Wanneer hij aangeslagen is, neemt hij meer en meer ruimte in. Dit biedt dan tevens de gelegenheid aan bomen zoals de eik om tot wasdom te komen.

De braam is tevens een waardplant voor nachtvlinders.

Van de braam worden vooral de vruchten gebruikt, deze zijn donkerblauw en hebben een zoete smaak. Ze worden zowel vers gegeten als verwerkt in confituur of gebak.

Belangrijk

  • Geniet van de bramen – maar met mate
    • Officieel is het niet toegestaan om in onze bossen vruchten te plukken. Want niet alleen wij lusten wel een braambes, ook heel veel wilde dieren smullen ervan. Denk dus even aan al die hongerige vogels, insecten en muizen vooraleer je een braamstruik helemaal leeg plundert. Zelfs roofdieren, zoals de das en de vos, lusten wel een paars vitamine C-bommetje. Wil je alleen maar eens proeven of een handjevol bramen plukken voor eigen gebruik? Dan wordt er door de boswachters een oogje toegeknepen. Maar denk eraan: wie overdrijft, kan ervoor beboet worden! 
  • Pluk bramen voldoende hoog
    • Wil je toch zo’n natuurlijk snoepje proeven? Pluk dan vanaf heuphoogte. Laaghangend fruit kan immers gevaarlijk zijn. Er kunnen eitjes van de vossenlintworm op kleven. Die komen er terecht via de uitwerpselen van een besmette vos. Wanneer je de eitjes opeet, ontwikkelen ze zich in je lichaam tot cysten. Meestal blijft de ziekte jarenlang onopgemerkt, maar ze kan wel degelijk dodelijk zijn. En als dat je nog niet kan overtuigen: denk ook eens aan alle mannetjeshonden die al langs de struik gepasseerd zijn  … 
  • Blijf op de paden om bramen te plukken
    • Om slechts enkele bramen te plukken, is het echt niet nodig om diep het bos in te trekken. Ook langs boswegels vind je vast wel wat rijpe vruchten. Door op de paden te blijven, verstoor je het bos en zijn bewoners minimaal. Beperk je ook tot enkele vruchten per struik, zodat er genoeg overblijft voor de bosdieren. 
  • Zoek plukplaatsen
    • In sommige bossen is het wel toegestaan om te plukken, op vooraf aangeduide plaatsen. Zo vind je her en der sneukelpadenvoedselbossen en belevingsboomgaarden waar je lekkernijen rechtstreeks van boom of struik mag opeten. Ook op sommige zelfoogsthoeves en bloemenplukweides kan je bramen plukken – daar staat wel een vergoeding tegenover. Op de Nederlandse wildplukwijzer (website en app) worden alle plaatsen verzameld waar je legaal mag plukken – ook in Vlaanderen en Brussel. Gebruik wel je gezond verstand, want de site legt de verantwoordelijkheid bij de plaatser van een nieuwe plukplek. 
  • Pluk je eigen bramen
    • Op privéterrein mag je wél bramen plukken – als de eigenaar ermee akkoord gaat tenminste. Maar waarom plant je niet zelf een braamstruik in je tuin? Je hoeft er geen groene vingers voor te hebben, want ze hebben weinig verzorging nodig. Zorg er wel voor dat je je struiken tijdig inperkt. Na het braamseizoen verwijder je de vruchtdragende takken – die zijn uitgebloeid. De nieuwe takken zullen pas een jaar later bloeien en vruchten dragen. Het voordeel aan je eigen bramen is, dat je kan kiezen voor doornloze rassen én dat je eindelijk genoeg bramen mag plukken voor heerlijke bramenconfituur! 

Bramenconfituur

Benodigdheden
  • 1 kg bramen
  • 1 kg geleisuiker
  • 2 el citroensap
  • Verder nodig:
    • Grote pan
    • Schone glazen potjes met goed schroefdeksel
    • theedoek
    • soep- of sauslepel
Bereiding
  • Verwijder de steltjes en de kroontjes die aan bramen zitten.
  • Spoel de bramen goed, maak de potjes schoon en zet ze op hun kop met het juiste deksel ernaast op een vochtige theedoek.
  • Doe de bramen in de pan en breng ze aan de kook. Blijf de hele tijd toeren en voeg nu de geleisuiker en het citroensap toe. Laat het geheel nu 4 minuten koken.
  • Vul de potjes en draai de deksels stevig vast. Zet de potjes op hun kop en laat afkoelen.

Bramentaart

Benodigdheden
  • 250 g bloem
  • 1 kl citroenschil
  • 125 g boter in vlokjes
  • Boter voor de vorm
  • Bloem voor de vorm
  • 500 g braambessen
  • 50 g poedersuiker
  • 2 eierdopjes amandelpoeder
  • 50 g suiker
  • Snuifje zout
  • 1 ei
  • 250 g plattekaas
  • 2el vanillesuiker
  • 2 el gesmolten boter
Bereiding
  • Meng de bloem met de suiker, de geraspte citroenschil en het zout. Maak in het midden een kuiltje en breek er het ei in. Verdeel er de vlokjes boter rond en kneed tot een kruimelig deeg. Wikkel het in aluminiumfolie en leg 30 minuten in de koelkast.
  • Verwarm de oven voor op 180°C. Spoel de bramen en laat ze uitlekken in een zeef. Meng voor het beslag de poedersuiker met de vanillesuiker en het amandelpoeder in een kom ,schep door de plattekaas en meng goed.
  • Rol het deeg uit op het werkvlak. Beboter de bakvorm en bestuif hem met bloem. Leg er het uitgerolde deeg in en duw goed tegen de randen. Snij het overtollige deeg weg en maak er lange repen van, +/- 1,5 cm breed.
  • Stort de plattekaascrème op de taartbodem en strooi met braambessen. Werk af met de deeglinten, bestrijk met gesmolten boter, bestrooi met suiker en schuif de taart 35 minuten in de oven. Laat afkoelen op een rooster en serveer.

Klik hier om meer te weten te komen over de zwarte braam