Auteur Rudi van Duyse
Er is al zoveel gepraat en geschreven over de monsterwesp, de Aziatische hoornaar, die sinds enkele jaren bij ons vertoeft en voor paniek zorgt bij mens en bij. De lievelingsmaaltijd van deze hoornaars is inderdaad bijen. Onze bijen worden dan ook met duizenden opgegeten en dat geeft een enorm probleem naar de toekomst toe wetende dat onze bijen aan bestuiving doen en zonder bijen er geen appelen, peren, kersen, aardbeien en noem maar op meer zijn.
Ook bij de mens zorgt deze hoornaar voor paniek en we lezen de verhalen van mensen die door deze hoornaars worden aangevallen. Nochtans is het zo dat ze enkel agressief worden als hun nest bedreigd wordt. Er zijn dan ook velen onder ons die bij het zien van zo een hoornaar op de vlucht slaan en de instanties bellen om de hoornaar nesten op te sporen en te vernietigen.
Er zijn trouwens twee soorten hoornaars, de Aziatische en de Europese. Deze laatste die reeds lang in ons land voorkomt vormt geen bedreiging voor onze bijen want hij eet liever andere soorten insecten dan bijen.
De hoornaars hebben dan ook weinig natuurlijke vijanden want vleesetende vogels zijn er bang van en nemen geen risico om deze reuzenwespen te gaan aanvallen en op te eten.
Nu is er echter een dier dat profiteert van deze situatie door enorm veel op deze hoornaars, en dan vooral op de Europese, te lijken. Het dier is trouwens totaal ongevaarlijk voor mens en dier, namelijk de Hoornaarvlinder.
We noemen dit mimicry en dat is een evolutionaire aanpassing van een dier of plant om enorm veel op een ander dier of plant te lijken en betekent letterlijk nabootsen. Het is een ontzettend efficiënte manier om te voorkomen om opgegeten te worden door een ander dier. En één van de meesters in het nabootsen van een ander, veel beruchter insect, is dus deze Hoornaarvlinder.
Het feit dat maar weinig dieren de hoornaar durven aanvallen maakt deze vlinder handig gebruik van.
Hoornaarvlinders zijn dag actieve nachtvlinders, wat betekent dat ze nachtvlinders zijn maar toch actief overdag. Je kan een nachtvlinder erkennen doordat ze geen bolletje hebben op het einde van hun voelsprieten en dagvlinders hebben dat wel.
DE AZIATISCHE HOORNAAR
Hoornaarvlinders hebben een aantal kenmerken waardoor ze sterk lijken op hoornaars. Zo hebben ze hetzelfde formaat en een dik geelzwart gebandeerd achterlijf.
Ze zijn echter feller gekleurd dan hoornaars. Daarnaast hebben ze, net als wespen, vier doorzichtige vleugels.
De grootste kans om een Hoornaarvlinder te vinden is door populieren af te speuren. Vanaf half mei tot in augustus zitten de vlinders vaak aan de voet van een populieren stam. Let ook op witte en grauwe abeel. Deze bomen behoren ook tot de populieren en zijn eveneens geschikt om de vlinders te spotten.
Je ziet ze enkel bij toeval op bloemen zitten. Omdat ze geen roltong hebben, kunnen ze daar niets gaan zoeken. Vliegend worden ze zelden gezien.
Hoornaarvlinders paren op de stam van de boom. Na de paring laat het vrouwtje de eitjes op de grond vallen. De jonge rupsjes werken zich snel naar binnen en leven vervolgens twee tot drie jaar in de wortels van de boom. Je kunt aan de voet van de boom soms een duidelijk gaatje vinden. Dit is de plek waar de rups naar buiten is gekomen om te verpoppen. Vanaf half mei komen de eerste volwassen vlinders tevoorschijn.
Het beste moment om ze spotten is in juni en juli. In de vroege ochtend, als de dieren nog niet goed opgewarmd zijn, zitten ze aan de voet van de boom. Als je ze zeer voorzichtig benadert, gaan ze niet snel wegvliegen.
Dus volgend jaar met zijn allen op zoek naar dit mooi, indrukwekkend en totaal ongevaarlijk dier.
PARENDE HOORNAARVLINDERS OP EEN GRAUWE ABEEL
Bron: Luc Hoogenstein