Waarneming van de maand: de meikever


Auteur: Lieve Willaert

Meikever: Melolontha melolontha is een insect uit de orde kevers (Coleoptera) en de familie bladsprietkevers (Scarabaeidae).

https://waarnemingen.be/observation/214464962/

Deze waarneming heb ik zelf aangemaakt op 19 mei. Deze meikever zat ons op te wachten op het groenterras van onze nieuwe woning toen de verhuiswagen rond 10u30 toekwam. Ik voelde me meteen welkom thuis.

We letten even op het lichaam

De meikever heeft twee mooie kastanjebruine dekschilden met vier opvallende lengterichels. Onder de dekschilden zitten de veel grotere achtervleugels opgeplooid.

De vleugels hebben een vrij trage vleugelslag en maken tijdens het vliegen een opvallend brommend geluid.

Het gehele lichaam is voorzien van een fijne, witte beharing. Daarom noemen sommigen hem ook molenaar of meulder. Net als bij een molenaar heeft zijn lichaam een fijn bepoederd uiterlijk.

De antennes hebben een oranje kleur en eindigen in een langwerpige verdikking.

De meikever kan zijn antennes naar believen inklappen tijdens rusten en openklappen als een waaiertje als er gezocht wordt naar voedsel of een partner. Het is een belangrijk tast en reukorgaan.

Het boeiend verloop van een meikever leven.

In de lente komt de meikever uit de grond op zoek naar verse blaadjes. Na een paar weken zijn ze geslachtsrijp en gaan ze op zoek naar een partner. De mannetjes gaan op zoek naar een vrouwtje op basis van feromonen of geurstoffen. Als ze paren gaat het mannetje op zijn rug liggen en wordt zo een tijdje door het vrouwtje meegesleept. Het vrouwtje zet een twintigtal bevruchte eitjes af enkele centimeters onder de grond en gaat zich terug dik eten met bladeren. Dit herhaalt zich een drietal keer waarna de meikever – slechts een paar weken nadat hij tevoorschijn kwam uit de grond – sterft.

De eitjes die komen uit na een vijftal weken. De larve van een meikever noemt men een engerling. Ze zijn gek van plantenwortels. De larven kunnen groeien door een drietal vervellingen. Na ongeveer drie jaar is de engerling volgroeid, en dan maakt die op het einde van de zomer een popkamer of poppenwieg en gaat ze verpoppen. Enkele weken later, in de herfst kruipen de volwassen kevers uit de popkamer en overwinteren nog onder de grond. De volgende lente komen de kevers dan terug uit de grond tevoorschijn.

De meikever was bijna uitgestorven

De meikever wordt niet graag gezien door onze boeren. Ze kunnen veel schade aanbrengen aan hun gewassen. De larven eten wortels van planten en kunnen een verwoestende uitwerking hebben op moestuinen en gazons. De volwassen kevers kunnen een boom volledig kaalvreten. Ze hebben een voorkeur voor beuk, haagbeuk en eik. Toen er nog geen bestrijdingsmiddelen waren was de meikever een serieuze bedreiging voor de voedselvoorziening. Ze kunnen echt een ecologische ramp veroorzaken te vergelijken met een sprinkhanenplaag. Na de komst van insecticiden in de twintigste eeuw werd de kever plots een zeldzaamheid. Gelukkig mogen nu alleen nog biologische bestrijdingsmiddelen worden gebruikt zoals schimmels, nematoden of virussen.

De larven worden gegeten door mollen, en hebben ook verschillende vogels als natuurlijke vijand. De kevers zelf worden ’s nachts vaak uit de lucht geplukt door vleermuizen.

Hoe kan je een meikever te zien krijgen

De meikever is actief bij valavond. Overdag rust die uit op takken in bomen. Als je overdag aan een haagbeuk schudt in de maand mei, kan het zijn dat ze gewoon naar beneden op de grond tuimelen.

Tijdens de nacht worden ze aangetrokken door kunstmatige lichtbronnen van onze huizen. Eigenlijk raken ze erdoor verward.  Meikevers navigeren op het maanlicht, dat vanaf een vast punt afkomstig is. Doordat het maanlicht constant uit dezelfde richting komt, kan de kever in een rechte lijn vliegen. Als hij licht ziet branden in onze huizen botst hij wel eens tegen het glas van onze ramen wat gezien zijn grootte duidelijk hoorbaar is. Als een meikever door een open raam binnen kan vliegen naar de verlichting toe, verandert de positie van de lichtbron ten opzichte van de kever, zodat het dier rondjes om de lamp blijft cirkelen.  Gelukkig zal de meikever niet krabben, bijten of prikken en kunnen we hem netjes terug buiten zetten.

De meikever doorheen de jaren.

Op onderstaande grafiek is te zien dat meikever zijn naam niet gestolen heeft.

Je kan hem vooral waarnemen in de maand mei.

Doorgaans gaat het in stijgende lijn met de meikever populatie.

Omdat de larven een drie tot vier jarige cyclus hebben zijn er jaren met minder kever en jaren dat ze massaal terug voorkomen zoals in 2020.

Een meikeverjaar is een gezegde en hiermee wordt een ‘goed’ jaar bedoeld.

Daarom dat ik zo blij was om een meikever aan te treffen op de eerste dag in onze nieuwe woning.

Alle info en foto’s is terug te vinden op waarnemingen.be