Auteur: Lieve
Ze staan weer volop in bloei, de mooie rode klaprozen.
We weten allemaal dat ze symbool staan voor al de gesneuvelde soldaten tijdens de eerste wereldoorlog.
Het verhaal vertelt dat er op de elke plaats in de Westhoek waar een soldaat sneuvelde een klaproos begon te groeien. Hun bloed kleurde de bloem helderrood.
De werkelijkheid was dat oude zaadjes in de door de granaten omgewoelde grond terug aan de oppervlakte kwamen. Klaprozen zijn immers echte pioniersplanten. Elk doosvruchtje kan meer dan 100 zaadjes bevatten, die door de wind worden verspreid. De zaadjes kunnen makkelijk tientallen jaren overleven in de bodem. Door de grond om te woelen konden de zaden in de Westhoek jaren later terug ontkiemen en kleurden ze de slagvelden bloedrood.
De naam klaproos zou mogelijks komen van een oud kinderspelletje. Men vouwt een bloemblaadje bolvormig zodat men een klein beursje krijgt. Dit slaat men op voorhoofd of handrug, de samengedrukte lucht doet het kleine zakje met een knal openspringen.
Een andere verklaring is dat de rijpe zaden een klapperend geluid maken in de doosvrucht wanneer men er mee schudt.
Klaprozen worden ook slaapbollen genoemd. Deze naam is afkomst van een specifieke soort klaproos, de bolpapaver of papaver somniferum. Uit het melksap van deze soort kan men opium winnen. Een verwante benaming is dan ook kollebloem. Een kol is een heks en het melksap lijkt op een toverdrankje.
De zaadjes van de bolpapaver zijn lekker en kennen we dan wel weer allemaal als de maanzaadjes op onze zondagse broodjes.
De klaproos wordt ook wel onweersbloem of donderbloem genoemd.
Is er regen op komst dan klapt de klaproos dicht, vandaar ook de naam klaproos.
In het latijn noemt de grote klaproos die bij ons het meeste voorkomt papaver rhoeas.
Papaver: papa = pap of brij/ ver komt van = verum = echt
Een echte pap of brij dus.
Het melksap uit de stengel werd ooit gebruikt om een papje of brij van te maken om de kinderen in slaap te krijgen. Niet zonder gevaar, want dit melksap bevat eveneens een stof die vergelijkbaar is met opium
Rhoeas: afkomstig van het Griekse woord rhyas, wat afvallend betekent. De bloemblaadjes vallen immers snel af na het plukken. Ook hier is een verklaring voor.
Klaprozen worden vroeg in de ochtend net nadat ze hun kroonbladen openen al snel bezocht door hommels. De hommels zorgen onmiddellijk voor de bestuiving. Na de bestuiving hebben de kroonbladeren geen nut meer om insecten aan te trekken. Ze krijgen een signaal om af te vallen.
Wil je toch kunnen genieten van klaprozen in een veldboeket dan heb ik de volgende tip.
Ga ’s avonds op zoek naar klaprozen die de volgende ochtend gaan bloeien.
Hoe herken je die?
Bloemknoppen van klaprozen die nog niet rijp zijn hangen naar beneden.
Is de knop rijp dan gaat die recht omhoog staan.
Als je deze knoppen plukt gaan de ze de volgende ochtend open.
Maar deze bloemen worden in huis niet bevrucht door hommels.
De bloembladen krijgen geen signaal dat ze beter afvallen.
Zo kun je zeker nog drie dagen genieten van hun prachtige kleur.
Bronnen:
https://www.floravannederland.nl/planten/grote_klaproos