Auteur: Sonia De Keyser
Onlangs zaten er verschillende egels in onze tuin in Hingene. Mijn interesse was onmiddellijk gewekt !
De egel is een veel voorkomend dier. Vooral in de herfst worden zij veel waargenomen, dat komt omdat ze dan een plekje zoeken om te overwinteren.
Je herkent hen gemakkelijk aan zijn bruine kleur en zijn stekels. Een egel heeft zo’n 8500 stekels, een stekel gaat 18 maanden mee en dan komt er een nieuwe in de plaats.
De reukzin van de egel is het best van al ontwikkeld, ze kunnen insecten ruiken tot 3 cm onder de grond. Ook hun gehoor is erg goed ontwikkeld. Ze zijn vaak bijziend, maar kunnen wel kleuren onderscheiden.
Een egel kan vier tot zeven jaar oud worden en kan zich binnen de drie seconden oprollen, het duurt wel vijf minuten eer hij zich terug kan ontrollen.
De egel is een zoogdier en een solitair dier, dat betekent dat ze zelfstandig leven, je treft ze alleen samen in de paringstijd als ze samen een nestje hebben.
Egels verdedigen hun territorium niet, het gebeurt regelmatig dat er meerdere egels in hetzelfde territorium zitten, er wordt dan niet gevochten, ze gaan elkaar alleen uit de weg.
De winterslaap
Egels houden een winterslaap, ze kunnen heel moeilijk tegen koude omdat hun stekels niet isoleren en temperaturen onder de 12 graden Celsius zijn al gevaarlijk voor het dier. Hun winterslaap duurt van oktober tot en met april. In de zomer bouwt de egel zijn vetreserves flink op. Deze reserve verbruikt hij in de winter om zichzelf warm en in leven te houden.
Als de egel niet genoeg vetreserves heeft opgebouwd zal hij sterven nog voor hij ontwaakt uit zijn winterslaap. Hij overwintert het liefst onder een dikke hoop bladeren. Bladeren werken enorm isolerend.
De normale temperatuur van de egel is 36 °C, in de winterslaap daalt die tot 4°C. De hartslag gaat van 190 slagen per minuut naar 20 slagen per minuut en de ademhaling gebeurt eens in de 3 minuten.
Vaak worden ze tijdens de winterslaap nog wel heel even wakker om wat te eten, maar in de winter is er erg weinig voedsel te vinden.
Wat eet een egel?
De egel is een insecteneter en zoekt zijn eten bij de grond, tussen losse bladeren, gras en struiken, maar ook woelt hij in de grond om voedsel te zoeken. Hij is vraatzuchtig, als hij de kans krijgt eet hij met gemak 70 gr aan insecten per dag. Wormen, rupsen en slakken zijn favoriet, maar hij eet ook kevers, pissebedden, huisjesslakken, spinnen en kleine knaagdiertjes zoals muisjes. Hij is ook niet vies van kleine vogeltjes en eieren. Naast al dat dierlijk voedsel eet hij ook graag paddenstoelen, bessen en vruchten.
Wat te doen met een zieke of gekwetste Egel?
Een gewonde of zieke egel breng je best naar het vogelopvangcentrum (VOC). Voor onze regio is dat: 052 33 64 10, Boekheide 51 te 1840 Malderen. Dit centrum is steeds bereikbaar vanaf 9:00 tot 00:00 elke dag.
Ondertussen kan je proberen om hem wat eten of drinken te geven. Je moet er wel rekening mee houden dat een egel vol zit met vlooien, teken en mijten. Let op als je nog andere huisdieren hebt.
Egels mag je absoluut GEEN MELK GEVEN. Melk bevat lactose en dat veroorzaakt heftige diarree waardoor het dier volledig uitdroogt en sterft. Geef ze dus gewoon water. Als voedsel kan je fruit, rauw ei, honden- of kattenbrokken geven eventueel aangelengd met muesli.
Egels in de tuin
Als je een rommelige tuin hebt is de kans groot dat je een egel tegenkomt. Wil je graag egels in je tuin? Zorg dan dat je in de herfst een grote hoop bladeren en takken laar liggen. Grote kans dat er een egel onder kruipt om te overwinteren. Een composthoop vinden ze ook wel fijn…. Zorg er wel voor dat je tuin veilig is, Als je composthopen of takken gaat verbranden of verplaatsen, kijk dan eerst even onder de hoop of er geen egel onder zit. Dek ook gevaarlijke, diepe putten en gaten af, zorg er ook voor dat ze niet in netten of hekken komen vast te zitten.
Als je een vijver in de tuin hebt, zorg er dan voor dat er een de ruwe of schuine rand aan de zijkant van de vijver is. Egels kunnen wel zwemmen, maar verdrinken nog vaak door de hoge en gladde wanden van de vijver. Gebruik ook NOOIT VERGIF in de tuin.
Vijanden van de egel
 |  |
 |  |
Egels zijn beschermde dieren, maar jaarlijks worden er tussen de 113000 en 340000 dieren aangereden in het verkeer. Zij leven voornamelijk ’s nachts en kunnen tot 3 kilometer per nacht afleggen, die zijn vooral de mannetjes op zoek naar vrouwtjes en zij worden dus het meeste aangereden.
Maai- en automatische grasmachines en gif, zijn ook grote vijanden, naast de mens hebben de dieren ook nog andere vijanden zoals roofvogels, bunzings, marters, honden, wilde zwijnen en vossen.
MAAR de allergrootste vijand is en blijft echter het verkeer en de winter.
Wanneer je in de winter overdag een egel ziet rondlopen, kan je hem beter naar een opvangcentrum brengen, vaak is er dan iets mis.
Verplaats nooit een egel wanneer dit niet nodig is. Laat ook eventuele nestjes met rust, raak de jongen ook vooral niet aan, dit kan de moeder verjagen en ze zal pas naar het nestje terug keren wanneer je weg bent. Onderneem alleen actie wanneer je zeker bent dat het nest verlaten is
Creëer een fijne slaapplaats
Voor egels is een slaaphuisje altijd welkom. Belangrijk is dat het huisje zowel tocht- als windvrij is. Op verschillende sites vind je bouwtekeningen om direct aan de slag te gaan. Ben jezelf niet zo’n handige Harry, dan kan je je natuurlijk ook een mooi egelhuisje kopen. Plaats het huisje op een rustige plek met voldoende bodembegroeing en vul het voor de helft met bladeren.
Verstoor de slaap van de egels nooit. Hoewel het nog zo verleidelijk is om het deksel van een egelhuisje op te tillen, is dit zeer onverstandig. Hierdoor worden ze wakker en wordt hun energievoorraad aangetast.
Nogmaals gebruik geen slakkengif of andere bestrijdingsmiddelen in je tuin…..
Hieronder de afbeelding van een zelf gemaakt egelhuisje.
