Auteur: Sonia De Keyzer

Bijen en hommels

Bijen zijn sterk behaarde insecten die honing en voorraden maken voor de winter. Ze leven van de nectar en stuifmeel dat ze uit bloemen en planten halen, dat aan hun poten en/of lijfje blijft plakken.

Bijen vormen een belangrijke rol bij de bestuiving van bloemen en planten. Binnen de bijenfamilie kan er onderscheid gemaakt worden tussen solitaire (wilde) bijen, die alleen leven en eurosociale bijen (hommels en honingbijen die in volken leven). Van de drie bijensoorten is de honingbij veruit de bekendste. Dit komt vanwege haar herkenbare verschijningsvorm en haar in grote getallen aanwezigheid.

Ze worden vooral ingezet bij de bestuiving van gewassen en fruitbomen. Ook de hommel is een bij die in volken leeft en is te herkennen aan zijn lange geel met zwarte beharing. Van de bijen zijn het alleen de vrouwen die steken. Dit doen ze met hun angel die aan hun achterlijf is bevestigd. De angel bestaat uit weerhaken die blijft steken in de huid van het slachtoffer. Als de bij zich na de steek wil los trekken, scheurt de angel met de gifblaas los van hun achterlijfje. Dit betekent meteen het einde van deze bij. Omdat de gifblaas tot een minuut na de steek werkzaam blijft , is het belangrijk om de angel zo vlug als mogelijk te verwijderen.

Wat zijn wespen?

Wespen zijn geel/zwart gestreepte insecten met een smalle taille, die alleen of in volken leven. Ze leven van nectar, honingdauw , bladluizen, stuifmeel, plantensap en het vruchtvlees van rijp fruit. Maar ook van zoete dranken. Daarnaast verdelgen ze massa’s insecten omdat de larven gevoed worden met insecten, een volwassen wesp is vegetariër.

Wespen leven slechts 1 seizoen en leggen geen wintervoorraad aan. Ook bij wespen zijn het enkel de vrouwen die kunnen steken. Dit doen ze met hun zogenaamde naaldangel, die doordat hij geen weerhaken heeft, niet achter blijft in de huid. Hierdoor verliest ze haar angel niet en is in staat om meerdere keren een steek toe te dienen, vaak meer dan 10x.

Bij een steek spuit de wesp kleine hoeveelheden in de huid van haar slachtoffer. Dit gif bevat ook lokstoffen waardoor er nog andere wespen worden aangetrokken.

Wanneer steken bijen en wespen?

Bijen en wespen steken alleen als ze zich bedreigd voelen. Het uit angst bewegen van armen, zorgt ervoor dat de bij of wesp zich bedreigd voelt en gaat steken. Dicht en onbeschermd bij een bijenkorf, wespennest of bloementuin in de buurt kopen, vergroot de kans op een wespen of bijen steek. Ook het dragen van een sterk ruikend parfum en fel gekleurde kleding trekken bijen aan. Omdat voor de wespen het voedsel aanbod in de herfst schaarser wordt, neemt de agressiviteit van de wespen in die periode toe.

Symptomen bij een bijen- en wespensteek.

Per persoon kan verschillen hoe het lichaam reageert op de steek. De meest gangbare reactie is dat er een rode jeukende zwelling ontstaat op de plaats van de steek.

Hoe de huid opzwelt kan ook per persoon verschillen, maar vaak gaat deze irritatie snel over.

Wanneer een bij of wesp in het gezicht, tong of hals heeft gestoken, kan de reactie heviger zijn en kan de zwelling het ademhalen verhinderen. Raadpleeg in dit geval steeds een arts.

Een klein deel van de bevolking reageert uitzonderlijk heftig op een bijen of wespensteek, doordat zij allergisch zijn voor het ingespoten gif. Deze reactie kan enkel ontstaan, wanneer het slachtoffer reeds eerder al een gestoken is geweest. Zo’ allergische reactie kan in het meest ernstige geval leiden tot een anafylactische shock en is levensbedreigend. Verwittig in dit geval steeds de hulpdiensten.

Symptomen van een allergische reactie op bijen of wespen gif

Ernstige zwelling van de huid.

Roodheid.

Lage bloeddruk.

Duizeligheid en flauwvallen.

Ademhalingsproblemen door het opzwellen van de slijmvliezen vernauwde luchtwegen.

Jeuk.

Braken.

Angst.

Hoe een bijen of wespensteek behandelen?

Het is belangrijk om de angel zo vlug als mogelijk te verwijderen.

Spoel het wondje en ontsmet met een desinfecterend middel en bedek met een pleister.

Bij jeuk, pijn en of zwelling kan je best de plaats verkoelen doormiddel van een koude natte handdoek of ijs.

Probeer niet te krabben, dit kan namelijk een infectie veroorzaken.